Jako adwokat od przestępstw gospodarczych pomagam znaleźć najlepsze wyjście z sytuacji. Jeśli potrzebujesz pomocy w tej sprawie, skontaktuj się ze mną.
Zarządzanie spółką to ogromna odpowiedzialność. Każda decyzja biznesowa, nawet podjęta w dobrej wierze, niesie ze sobą ryzyko, które w określonych sytuacjach może doprowadzić do postawienia zarzutów karnych. Jednym z najpoważniejszych jest przestępstwo niegospodarności, powszechnie znane jako działanie na szkodę spółki, określone w art. 296 Kodeksu karnego.
Zgodnie z prawem, zarzut ten dotyczy sytuacji, w której osoba zobowiązana na podstawie ustawy, decyzji organu lub umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą podmiotu przez nadużycie udzielonych jej uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na niej obowiązku wyrządza w jego majątku znaczną szkodę.
Kluczowe jest pojęcie “znacznej szkody majątkowej”, która zgodnie z Kodeksem karnym oznacza szkodę przekraczającą 200 000 złotych. Co więcej, jeśli wyrządzona szkoda przekroczy 1 000 000 złotych (tzw. “szkoda w wielkich rozmiarach”), przestępstwo jest zagrożone znacznie surowszą karą.
Odpowiedzialność karna grozi przede wszystkim za działanie umyślne, jednak ustawodawca przewidział również odpowiedzialność za nieumyślne wyrządzenie szkody, które podlega łagodniejszej karze.
Zarzut działania na szkodę spółki, opisany głównie w art. 296 Kodeksu karnego, to jedna z najbardziej złożonych spraw w prawie karnym gospodarczym. W takiej sytuacji samodzielna obrona, bez wsparcia profesjonalnego pełnomocnika, jest obarczona ogromnym ryzykiem.
Kluczowym elementem obrony jest wykazanie, że Twoje działania nie były umyślne i nie miały na celu pokrzywdzenia spółki. Zgodnie z Kodeksem karnym, aby pociągnąć menedżera do odpowiedzialności za to przestępstwo, prokurator musi udowodnić jego zły zamiar. Moja rola polega na udowodnieniu, że naprawdę działałeś w granicach prawa, w dobrej wierze i w interesie firmy, nawet jeśli decyzja okazała się ostatecznie niekorzystna.
Jako adwokat specjalizujący się w prawie karnym, w tym prawie karnym gospodarczym, zapewniam profesjonalne wsparcie na każdym etapie postępowania – od momentu wezwania na pierwsze przesłuchanie w charakterze świadka, aż po prawomocne zakończenie sprawy:
Zarzut z artykułu 296 Kodeksu karnego (k.k.) jest bardzo szeroki, a prawo nie podaje zamkniętej listy karalnych zachowań. Odpowiedzialność na podstawie tego przepisu ponosi osoba zobowiązana do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą firmy, na przykład członek zarządu, dyrektor finansowy, prokurent czy likwidator.
W praktyce oskarżenie może dotyczyć wielu różnych decyzji i zaniechań w firmie. Przestępstwo to polega na wyrządzeniu spółce znacznej szkody majątkowej (czyli przekraczającej 200 000 zł) i można je popełnić na dwa główne sposoby:
Polega na podjęciu działań, do których dana osoba ma formalne uprawnienia, ale korzysta z nich w sposób sprzeczny z interesem gospodarczym firmy. Przykłady takich działań to:
Są to sytuacje, w których zaniechanie lub bierność osoby zobowiązanej do dbania o interesy majątkowe firmy doprowadziły do powstania szkody. Przykłady to:
Warto pamiętać, że wysokość kary zależy od skali szkody oraz intencji sprawcy.
Co istotne, prokurator nie musi udowadniać, że sprawca celowo chciał zaszkodzić firmie (zamiar bezpośredni). Do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej wystarczy wykazanie, że przewidywał on możliwość wyrządzenia szkody i godził się na to (jest to tzw. zamiar ewentualny). Karalne jest również działanie nieumyślne, np. wynikające z rażącego niedbalstwa, za które grozi kara pozbawienia wolności do 3 lat.
Należy podkreślić, że nie każda decyzja, która przyniosła firmie stratę, jest automatycznie przestępstwem. Działalność gospodarcza zawsze wiąże się z ryzykiem. Prawo chroni menedżerów, którzy podejmują decyzje w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego, działając lojalnie wobec spółki i w oparciu o rzetelne informacje (tzw. zasada biznesowej oceny sytuacji – business judgment rule).
Zasada ta została wprowadzona do Kodeksu spółek handlowych w 2022 roku i stanowi ważną okoliczność łagodzącą odpowiedzialność menedżerów.
Odpowiedzialność karna z art. 296 k.k. powstaje dopiero wtedy, gdy działania lub zaniechania rażąco wykraczają poza akceptowalne ryzyko biznesowe i można je ocenić jako nieracjonalne z perspektywy momentu ich podejmowania.
Powinieneś również wiedzieć, że istnieje możliwość uniknięcia kary. Zgodnie z tzw. klauzulą niekaralności, sprawca, który dobrowolnie i w całości naprawił wyrządzoną szkodę, zanim zostało wszczęte postępowanie karne, nie podlega karze. Jest to forma czynnego żalu, która zachęca do zrekompensowania strat.